Jak geny, płeć oraz środowisko wpływają na uzależnienia

Do tej pory sądzono, że czynniki środowiskowe mogą w pewnym stopniu zredukować negatywne oddziaływanie genów na zdrowie. Najnowsze wyniki badań sugerują jednak, że zarówno czynniki środowiskowe, jak i płeć oraz geny (w połączeniu) mają znaczący pływ na nadużywanie różnego rodzaju substancji przez przedstawicieli obu płci.

Wyniki badań, prowadzonych pod kierownictwem socjologa Brea Perry z Indiana University, zaprezentowano na corocznej konferencji American Sociological Association’s w San Francisco.

Już od lat wiadomo, że płeć ma istotny wpływ na zdrowie. Ostatnie eksperymenty ujawniły jednak, że w tym kontekście równie ważne okazują się geny, jak i warunki środowiskowe. Aby bliżej przyjrzeć się korelacji występującej między tymi trzema elementami zespół naukowców przebadał grupę mężczyzn i kobiet, którzy charakteryzowali się duża, genetyczną podatnością na stres.

Okazało się, że mężczyźni utrzymujący silne więzi rodzinne i społeczne byli obarczeni mniejszym ryzykiem nadużywania alkoholu czy palenia papierosów. W przypadku kobiet sytuacja ta wyglądała odwrotnie. Na tej podstawie wysunięto wniosek, że interakcja geny-środowisko niesie ze sobą zupełnie różne skutki u przedstawicieli obu płci, co może być wynikiem odmiennych doświadczeń społecznych oraz różnic w postrzeganiu otaczającego świata.

Kobiety czują dużo większą odpowiedzialność w kwestii rozwoju i podtrzymania więzi rodzinnych czy społecznych. Poczucie obowiązku wymaga od nich włożenia dużo większego wkładu pracy i wysiłku. Nie można zakładać, że warunki środowiskowe korzystne dla mężczyzn będą w takim samym stopniu sprzyjające dla kobiet ? i na odwrót.

Przytłoczone kobiety?

Dzięki danym udostępnionym przez Collaborative Study on the Genetics of Alcoholism naukowcom udało się odwzorować geny odpowiedzialne za alkoholizm oraz inne uzależnienia. Badanie obejmowało 4 307 dorosłych osób. Choć nie wszyscy spośród uczestników testu byli uzależnieni, to grupę tę stanowiła znaczna większość. Podczas analizy eksperci skupili się na genie GABRA2, który zwiększa wrażliwość człowieka na stresujące sytuacje oraz sprzyja rozwojowi alkoholizmu czy uzależnienia od narkotyków. Wiadomym jest, że integracja społeczna oraz wsparcie emocjonalne może pomóc osobom borykającym z tego rodzaju problemami. Badania ujawniły, że relacje społeczne i rodzinne miały w przypadku większości kobiet pozytywny wpływ. Zauważono jednak, że wśród pacjentek bardziej podatnych na stres konieczność podtrzymywania więzi z otoczeniem okazała się przytłaczająca.