Choć znaczna większość testów na ojcostwo potwierdza istnienie pokrewieństwa między badanymi osobami, to każdy kto rozważa jego realizację powinien mieć świadomość, że może on dać wynik wykluczający, inaczej mówiąc zaprzeczający ojcostwo. Taka informacja dla mężczyzny, który przez lata wychowywał dziecko będzie niewątpliwie druzgocąca.
Właśnie dlatego zanim niepewny ojciec podejmie decyzję o zleceniu badania musi się psychicznie przygotować na każdą ewentualność.
Test na ojcostwo, jeśli tylko został rzetelnie przeprowadzony, nie myli się. W praktyce oznacza to, że jego rezultat będzie zawsze pewny i jednoznaczny. Badanie albo potwierdzi ojcostwo danego mężczyzny na ponad 99,99%, albo 100% temu zaprzeczy.
Jak to możliwe?
Wszystkie badania ojcostwa – niezależnie od swego rodzaju – opierają się na takich samych zasadach analizy. W pierwszej kolejności pobiera się próbki, z których następnie wyizolowane zostaje DNA. Standardowym źródłem materiału genetycznego jest tutaj wymaz z wewnętrznej strony policzka. Próbki do testu prywatnego można przygotować samodzielnie w domu lub udać się do placówki medycznej. W razie braku możliwości uzyskania wymazu bezpośrednio od badanej osoby wykorzystuje się jeszcze próbki niestandardowe, tj. mikroślady.
Sądowy test na ojcostwo jest już nieco bardziej sformalizowany. Wynika to z konieczności przeprowadzenia określonej procedury sądowej. Zaletą tego rodzaju badania jest jednak możliwość przedstawienia wyniku jako wiarygodnego dowodu w sądzie. Próbek do testu sądowego nie można pobrać samodzielnie. Badanie wyklucza również możliwość włączenia mikrośladów – ze względu na brak pewności, że dostarczone do analizy materiały należą do właściwej osoby.
Kluczowym elementem każdego badania ojcostwa jest porównanie profili genetycznych uzyskanych w procesie sekwencjonowania, czyli prościej rzecz ujmując odczytywania poszczególnych fragmentów DNA. To właśnie w oparciu o to porównanie laboratorium wystawia wynik badania.
Badanie wykluczyło ojcostwo – co dalej?
Decyzji o zleceniu badania ojcostwa nie należy podejmować zbyt pochopnie. Jego rezultat może bowiem wpłynąć na wzajemne stosunki między partnerami, jak i na całą rodzinę, szczególnie wtedy, gdy badanie jednoznacznie wykluczy ojcostwo. Zaistnienie takiej sytuacji nie musi jednak powodować rozpadu związku. Zdarzają się mężczyźni, którzy po otrzymaniu informacji o braku pokrewieństwa podejmuje dalszą opiekę nad dzieckiem.
Na koniec warto wspomnieć o jeszcze jednym bardziej praktycznym aspekcie. Uzyskanie wyniku zaprzeczającego ojcostwo jest podstawą do zniesienia płaconych na dziecko alimentów. Aby było to jednak możliwe konieczne jest przeprowadzenie badania zgodnego z procedurą sądową.