Zadzwoń: 537 330 694
W obecnych czasach za jedyną w pełni wiarygodną metodę ustalania biologicznego ojcostwa uznaje się badania genetyczne. Warto mieć jednak świadomość, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu wyglądało to zupełnie inaczej. Wśród dostępnych technik badawczych dominowała wówczas – oparta na analizie grup krwi – metoda serologiczna. Dziś już wiemy, że swoją skutecznością nie dorównywała współczesnym testom DNA, przez które została zresztą całkowicie wyparta.
Na początek trochę historii…
W Polsce pierwsze badanie serologiczne przeprowadzono dla sądu Krakowskiego w 1926 roku. Kilkadziesiąt lat później, bo w roku 1959, Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej we współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości ogłosiło instrukcję obowiązkowych badań sądowych w sprawach o ustalenie ojcostwa. Uwzględniała ona wtedy dwa układy grupowe krwi: AB0 oraz Rh. Gwałtowny rozwój nauki i techniki zrodził jednak potrzebę poszerzania zakresu badań o nowe elementy, a w tym nowe układy grupowe, przez co ustalanie ojcostwa na ich podstawie stało się znacznie trudniejsze. W rezultacie wydawane przez zakłady medycyny sądowej ekspertyzy były bardzo często niezgodne z rzeczywistością. Kwestię tę ostatecznie udało się uregulować wydaną w 1968 roku publikacją: „Wytyczne w sprawach grupowych badań krwi w dochodzeniu ojcostwa”.
Trzeba podkreślić, że w tamtych czasach nie ograniczano się wyłącznie do analizy grup krwi. Specjaliści uwzględniali również wiele innych elementów i czynników serologicznych. Badanie grup krwi nie było sposobem na jednoznaczne wykluczenie ojcostwa.
Jak ustalić ojcostwo na podstawie grupy krwi?
Choć grupę krwi, podobnie jak materiał genetyczny, dziedziczymy po biologicznych rodzicach, to w przeciwieństwie do DNA, nie jest ona jednak cechą indywidulną dla każdego człowieka. Identyczną grupę krwi posiadają przecież miliony ludzi. Niemniej jednak znając grupy krwi ojca i matki można wstępnie ustalić jaką będzie posiadało dziecko. Doskonale widać to na zamieszczonej poniżej tabeli.
Dlaczego nie warto dochodzić ojcostwa opierając się na metodzie serologicznej?
Jak już wspomniano metoda serologiczna nie należy do zbyt precyzyjnych. Co niezwykle istotne pozwala ona jedynie na wykluczenie pokrewieństwa między badanymi osobami, choć i w tym przypadku nie można mówić o całkowitej pewności wyniku. Nie bez znaczenia jest również fakt, że antygeny z układu AB0 ujawniają się w pełni dopiero między 6 a 12 miesiąca życia. Ustalenie grupy krwi jest zatem możliwe dopiero w wieku 2 lat. Dla porównania test DNA na ojcostwo można wykonać już na drugą dobę po urodzeniu.
Z uwagi na wszystkie te ograniczenia analizę grup krwi powinno się stosować wyłącznie do wysnucia wstępnej hipotezy na temat ojcostwa, nie może ona natomiast stanowić metody prowadzącej do jego ostatecznego rozstrzygnięcia.